Konsulat
Republiki Chorwacji
w Rzeczypospolitej Polskiej
Kraków
Polski (Polish) Chorwacki
>> Zapraszamy na wakacje do Chorwacji !!! Urocze miejsca, słońce, ciepła i czysta woda, piękne góry oraz gorące serca ludzi czekają na Was przez cały rok !!! <<
piątek
19 kwietnia 2024r.

Kalendarium historyczne:

11 kwiecień 1992 rok
Polska i Chorwacja nawiązują stosunki dyplomatyczne.
1 kwiecień 2008 rok

Chorwacja staje się członkiem Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, czyli NATO. Jako członek NATO Chorwacja współodpowiada za stabilność międzynarodowych projektów i uczestniczy w misjach pokojowych na całym świecie.

 

Historia po roku 1945

1945 rok - po zakończeniu II wojny światowej Chorwacja została włączona do Jugosławii Josipa Broz-Tity (który sam był z pochodzenia Chorwatem). Powojenna Chorwacja otrzymała status republiki w ramach Socjalistycznej Federalnej Republiki Jugosławii. Stolicą federacji pozostał Belgrad. Prezydent Josip Broz Tito na swoją letnią rezydencję wybrał archipelag Brioni (Brijuni) w pobliżu Puli, gdzie spędzał 6 miesięcy w roku.
1945-1953 rok - Komunistyczna Partia Jugosławii przeprowadziła w Chorwacji (tak jak i w całej federacji) zasadnicze reformy społeczno-gospodarcze:
1945-1953 rok - reforma rolna.
1946-1948 rok - nacjonalizacja przemysłu.
1960-1970 rok - Chorwacja i Słowenia wyprzedziły w rozwoju gospodarczym pozostałe republiki jugosłowiańskie i zażądały przyznania im większej autonomii. W Chorwacji zaczęły się protesty – jej mieszkańcy domagali się większej niezależności od Belgradu, a intelektualiści udowadniali, że związek Serbów i Chorwatów jest czymś nienaturalnym, niezgodnym z "logiką dziejów".
1971 rok - na ulicach Zagrzebia pojawili się studenci, dając początek masowym demonstracjom określanym jako "Chorwacka Wiosna". Protesty te wywołały odwrotny efekt do oczekiwanego: ostre potępienie reformatorów oraz coraz większą ekonomiczną inercję, spowodowaną niezdarnym systemem zarządzania przedsiębiorstwami państwowymi przez rady pracownicze.
1974 rok - ostatnia, nowa konstytucja Jugosławii. Przyznaje ona Chorwacji znaczną samodzielność w federacji, ale w społeczeństwie chorwackim nie ustały dążenia do własnej państwowości.
1980 rok - po śmierci Tity rządy w kraju zostały sparaliżowane, ponieważ prezydentura federacji przechodziła rotacyjnie z roku na rok z republiki na republikę.
1989 rok - surowe represje, zastosowane wobec albańskiej większości w serbskiej prowincji Kosowo, ponownie wywołały obawy Chorwatów przed hegemonią Serbów i przyspieszyły koniec federacji Jugosławii. W obliczu zmian zachodzących w Europie Wschodniej wielu Chorwatów poczuło, że nadszedł czas, by zmienić rządy komunistów, sprawowane nieprzerwanie od 45 lat, oraz by sięgnąć po całkowitą autonomię.
kwiecień 1990 r. – w przeprowadzonych wolnych wyborach Chorwacka Wspólnota Demokratyczna (Hrvatska Demokratska Zajedmca), na czele której stał Franjo Tudjman, z łatwością pokonała starą partię komunistyczną. HDZ, opowiadająca się za niepodległością kraju, wprowadziła rządy nacjonalistów pod wodzą Franja Tudjmana (reelekcje w latach 1992 i 1997) aż do jego śmierci w grudniu 1999 r.
1990 rok - 22 grudnia  - uchwalono nową konstytucję Chorwacji. Zmieniała ona status mieszkających tam Serbów, określając ich jedynie mniejszością narodową. Ponieważ konstytucja nie gwarantowała praw mniejszościom, wśród silnej 600-tysięcznej społeczności etnicznej Serbów pojawiły się żądania przyznania autonomii i zapewnienia im ochrony przez armię jugosłowiańską (dowodzoną przez Serbów).
1991 rok - rok, jeden z burzliwszych, w najnowszej historii Chorwacji:
na początku 1991 r. – serbscy ekstremiści w Chorwacji zorganizowali liczne prowokacje mające na celu interwencję wojsk federalnych.
1991 rok - 31 marzec - w parku narodowym w Plitvicach, Serbowie zajęli budynek dyrekcji parku. Zamordowany przez nich w tę wielkanocną niedzielę policjant Josip Jović był pierwszą ofiarą konfliktu.
1991 rok - maj - w referendum (zbojkotowanym przez Serbów), 93% uprawnionych głosowało za niepodległością.
1991 rok - 25 czerwiec - (25 czerwiec – Dzień Państwowości) – proklamacja niepodległości i wojna z Jugosławią (de facto z Serbią) – sprzeciw Serbów w Slawonii i Krajinie, którzy ogłosili oderwanie się od Chorwacji. W Krajinie (okolice Knina, na północ od Splitu), Baranji (tereny na północ od Drawy, w okolicach Osijku) i w Slawonii (region na zachód od Dunaju) wybuchły ciężkie walki. 180. tysięczna ludowa armia jugosłowiańska, wyposażona w dwa tysiące czołgów i zdominowana przez serbskich komunistów, rozpoczęła interwencję wspierającą serbskich bojowników pod pretekstem zahamowania etnicznych waśni. Po mediacjach przeprowadzonych przez Wspólnotę Europejską, aby zapobiec rozlewowi krwi, Chorwacja zgodziła się na zawieszenie deklaracji niepodległości na okres 3 miesięcy. W ciągu trzech miesięcy, od 25 czerwca, jedna czwarta Chorwacji znalazła się pod kontrolą serbskiej milicji i armii federalnej.
1991 rok - 13 lipiec - kiedy jugosłowiańskie samoloty wojskowe zaatakowały chorwackie wioski w pobliżu Vukovaru, armia chorwacka otwarcie przystąpiła do wojny.
1991 rok - wrzesień - rząd chorwacki zarządził blokadę 32 federalnych obiektów militarnych w republice, podnosząc tym morale i zdobywając bardzo potrzebny sprzęt wojskowy (w samym Varaždinie zdobyto prawie 50 czołgów i 60 wozów bojowych). Armii federalnej pozwolono opuścić kraj dopiero po złożeniu broni. W odwecie jugosłowiańska marynarka zablokowała wybrzeże Adriatyku i przystąpiła do oblężenia strategicznie położonego nad Dunajem Vukovaru. Długotrwałe ostrzeliwanie miast i wiosek przez armię federalną wywołało panikę wśród mieszkańców. Setki tysięcy ludzi zostało zmuszonych do opuszczenia domów. Z samego Iloku nad Dunajem wypędzono 10 tysięcy Chorwatów. Bestialstwa, dokonywane przez oddziały serbskie i paramilitarne jednostki chorwackie, zostały szczegółowo udokumentowane przez grupę obserwatorów z Helsinek, zajmujących się przestrzeganiem praw człowieka.
1991 rok -  początek października - armia federalna i milicja czarnogórska przesunęły się pod Dubrownik, protestując przeciwko blokadzie ich garnizonów w Chorwacji.
1991 rok - 7 październik - pałac prezydencki w Zagrzebiu został ostrzelany przez jugosłowiańskie siły powietrzne, które próbowały bez powodzenia dokonać zamachu na prezydenta Tudjmana. Ponieważ ataki nasiliły się i rozpoczęto oblężenie Dubrownika, Wspólnota Europejska zarządziła nałożenie sankcji karnych na Serbię i Czarnogórę.
1991 rok - 8 październik - po wygaśnięciu trzymiesięcznego moratorium, Chorwacja ogłosiła pełną niepodległość – parlament Chorwacji zrywa wszystkie konstytucyjne powiązania z Jugosławią. Dzień 8 października jest Świętem Niepodległości Chorwacji. W ciągu trzech miesięcy walk w Chorwacji zginęło 10 000 osób, setki tysięcy opuściło swoje miejsce zamieszkania, a wiele domów legło w gruzach. Lord Carrington, wysłannik Wspólnoty Europejskiej, i inni mediatorzy doprowadzili do krótkiego zawieszenia broni.
1991 rok - 19 listopad - bohaterskie miasto Vukovar po szturmie 600 czołgów i 30 000 żołnierzy i krwawym, trwającym trzy miesiące oblężeniu ostatecznie się poddało.
1991 rok - grudzień - specjalny wysłannik Wspólnoty Europejskiej Cyrus Vance rozpoczął zakończone sukcesem negocjacje z Serbią. Chorwacki parlament z opóźnieniem uchwalił wprowadzenie poprawek do konstytucji, gwarantujących prawa mniejszościom narodowym i przestrzeganie praw człowieka – był to warunek uznania Chorwacji przez Wspólnotę Europejską. Niemcy uznają Chorwację za oddzielne i niepodległe państwo i w tym czasie zaczęły wywierać silny nacisk na innych członków Wspólnoty Europejskiej, by jak najszybciej uznali niepodległość Słowenii i Chorwacji, chociaż w obu tych krajach nie zostały jeszcze zagwarantowane prawa mniejszości narodowych. 19 grudnia proklamowana została Republika Serbska Krajina.
1992 rok - styczeń - uznanie Chorwacji przez kraje Wspólnoty Europejskiej, USA i Polskę.
1992 rok - luty - 14 tysięcy żołnierzy sił pokojowych ONZ UNPROFOR przybyło w rejony Chorwacji przejęte przez Serbów. Zawierane kilkunastokrotnie rozejmy na ogół były przestrzegane. Armia federalna otrzymała pozwolenie na wycofanie się z baz w głębi Chorwacji bez konieczności upokarzającego składania broni, dzięki czemu uniknięto wzrostu napięcia. Pokojowy plan ONZ dotyczący Krajiny miał doprowadzić do rozbrojenia paramilitarnych formacji serbskich, repatriacji uchodźców i powrotu zajętych terenów do Chorwacji. Republika Serbska Krajina, proklamowana 19 grudnia 1991 r., nie została uznana przez inne państwa.
1992 rok - maj - Chorwacja zostaje przyjęta do ONZ.
1992 rok - wrzesień - koniec działań wojennych na terenie Chorwacji.
1993 rok - styczeń - armia chorwacka nagle rozpoczęła ofensywę w południowej Krajinie, zmuszając Serbów do odwrotu. Zdobyła z powrotem niektóre punkty strategiczne, jak zniszczony most Maslenica, lotnisko Zemunik w pobliżu Zadaru i zaporę z hydroelektrownią Parućac na wzgórzach pomiędzy Splitem a Bośnią i Hercegowiną.
1993 rok czerwiec - Serbowie krajińscy zadeklarowali, że nigdy nie zaakceptują rządu z Zagrzebia, i zagłosowali w przytłaczającej większości za przyłączeniem swojego terytorium do bośniackich Serbów (i w końcu do Wielkiej Serbii).
1993 rok - grudzień - samozwańcza "Republika Serbskiej Krajiny" zorganizowała wybory nie uznane przez żaden podmiot prawa międzynarodowego. Po trwających do tego czasu czystkach etnicznych z 44 tysięcy mieszkających tu Chorwatów pozostało zaledwie około 900.
1994 rok - 29 marzec - choć planu pokojowego Cyrusa Vance'a nie udało się wcielić w życie, Serbowie z Krajiny podpisali porozumienie o wstrzymaniu ognia, w wyniku czego sytuacja w regionie znacznie się uspokoiła, a między stronami konfliktu powstały zdemilitaryzowane strefy rozjemcze.
początek 1995 roku - kiedy uwagę świata zaprzątnęły z kolei przerażające wydarzenia w Bośni-Hercegowinie, władze Chorwacji po cichu zaczęły importować broń.
1995 rok - marzec - zakończenie misji sił pokojowych UNPROFOR i rozpoczęcie misji sił pokojowych UNCRO – operacji ONZ przywracania zaufania w Chorwacji.
1995 rok - 1 maj - chorwacka armia i policja wkroczyły do okupowanej zachodniej Slawonii na wschód od Zagrzebia i w ciągu kilku dni zajęły całe jej terytorium dokonując przy tym wielu mordów Serbów (ponad 200 zabitych). Krajińscy Serbowie odpowiedzieli bombardowaniem Zagrzebia, w wyniku czego zginęło 7 osób, a 130 zostało rannych. Po przejęciu przez Chorwatów pełnej kontroli nad tym terytorium uciekło stąd około 15 tysięcy Serbów, nie dowierzających zapewnieniom chorwackiego rządu, że nie grozi im żaden odwet. Belgrad w ogóle nie zareagował na tę kampanię, dając wyraźny sygnał braku poparcia dla Serbów z Krajiny, co zachęciło Chorwatów do kolejnej operacji wojskowej.
1995 rok - 4 sierpień - rozpoczął się gwałtowny ostrzał artyleryjski serbskiego Kninu. Dwukrotnie mniej liczne oddziały Serbów uciekły do północnej Bośni, a wraz z nimi 150 tysięcy ludności cywilnej; często były to rodziny mieszkające w Krajinie od wielu pokoleń. Krajinę przyłączono na stale do Chorwacji. Walki trwały zaledwie kilka dni, ale potem rozpoczął się terror: serbskie wsie grabiono i palono, a nielicznych starszych wiekiem Serbów, którzy zdecydowali się pozostać, mordowano. Chorwacka armia odbiła również park narodowy w Plitvicach. Przyroda wyszła z działań wojennych bez szwanku, ale z hoteli zostały tylko ruiny. Również w tym roku Chorwacja odzyskała pokojowo wschodnią Slawonię, lecz tereny te zostały nadal pod międzynarodową kontrolą.
1995 rok - listopad - układ z Dayton. Po trwającej od 1992 wojnie domowej pokój w Bośni i Hercegowinie przyniosło dopiero porozumienie przywódców stron konfliktu w Dayton (USA). Nadzór nad przestrzeganiem porozumienia sprawują międzynarodowe siły wojskowe pod dowództwem NATO. W sumie trwające w 1995 r. działania wojenne na terenach Chorwacji pochłonęły ponad 10 tys. ofiar.
1995 rok - grudzień - oficjalne podpisanie w Paryżu porozumienie z Dayton. Uznawało ono tradycyjne granice Chorwacji i zapewniało jej zwrot wschodniej Slawonii. Sytuacja w zasadzie się ustabilizowała, aczkolwiek tysiące uchodźców wciąż żyje w niepewności. Władze chorwackie oficjalnie zgodziły się na repatriację wypędzonych Serbów, ale w praktyce mnożą biurokratyczne przeszkody, by im to uniemożliwić. Rząd boryka się także ze skutkami wojny: zdemobilizowanym żołnierzom trzeba zapewnić pracę, wypędzonym obywatelom dać jakieś mieszkania, na naprawę czeka zniszczona infrastruktura kraju. Jak przy każdym rozwodzie przebiegającym w atmosferze skrajnej wrogości, pozostały tylko rachunki do zapłacenia, gorycz, niesmak i niepewna przyszłość dzieci.
1996 rok - styczeń -  zakończenie misji sił pokojowych UNCRO.
1996 rok - luty - rozpoczęcie misji obserwacyjnej ONZ na Półwyspie Prevlaka w ramach sił pokojowych UNMOP.
1999 rok - grudzień - śmierć Franja Tudjmana.
2000 rok - wygrana w wyborach sił umiarkowanych. Stjepan Mesić, dawny antykomunistyczny opozycjonista zostaje prezydentem państwa; rząd tworzy koalicja zreformowanych postkomunistów z ludowcami, chadekami i partią liberalną. Na jego czele staje Ivica Račan. Gabinet pragnie zbliżenia Chorwacji do struktur europejskich. Chorwacja usilnie zabiega o członkostwo w Unii Europejskiej i NATO.
2002 rok - grudzień - zakończenie misji sił pokojowych UNMOP.
2003 rok - przegrana sił umiarkowanych w wyborach, powrót do władzy Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ). Jej przewodniczącym jest Ivo Sanader
2003 rok - 23 grudnia - Ivo Sanader obejmuje funkcję premiera.
2004 rok - 15 listopad - premier Ivo Sanader jako pierwszy, po rozpadzie Jugosławii, szef chorwackiego rządu udaje się z wizytą oficjalną do Belgradu na spotkanie z serbskim premierem.
2005 rok - 3 październik - Chorwacja rozpoczęła negocjacje w sprawie przyjęcia do Unii Europejskiej
2009 rok - 1 lipiec - Ivo Sanader podaje się do dymisji. Na ustąpienie premiera z urzędu miało wpływ nierozwiązanie sporu ze Słowenią o rozgraniczeniu wód morskich Zalewu Pirańskiego i terenów granicznych nad rzeką Mura. Podczas Konwencji HDZ w Zagrzebiu 4 lipca 2009, Sanader został zastąpiony przez Jadrankę Kosor, dotychczasową wicepremier, na stanowisku szefa partii.
2009 rok - 6 lipiec - parlament zatwierdza Kosor na stanowisku szefa rządu. Została ona pierwszą w historii kraju kobietą sprawującą urząd premiera.